ARCHE MUZEUM SKRAJ KULTUR

Pałac i Folwark Łochów


1. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup w 2018, pochodzenie: Polska


2. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Sopot Cepeliada 2002, pochodzenie: Polska


3. Gwizdek gliniany, zakup Kraków 2014, pochodzenie: Polska


4. Gwizdek gliniany Twardowski na kogucie, zakup Cepeliada Sopot; pochodzenie: Polska 


5. Gwizdek gliniany malowany Twardowski na kogucie, zakup,Sopot 2014, pochodzenie: Polska


6. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


7. Gwizdek gliniany kogucik, pochodzenie: Europa


8. Gwizdek gliniany kogucik, zakup w 2015, pochodzenie: Europa


10. Gwizdek kogut, zakup Sopot 2014, pochodzenie: Europa


12. Gwizdek gliniany dudek, zakup w 2018, pochodzenie: Polska (Świętokrzyskie)


13. Gwizdek gliniany kurka, zakup Kraków 1978, pochodzenie: Polska (Świętokrzyskie)


15. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepeliada Sopot 2012, pochodzenie: Polska/ Litwa


16. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Peplin 2016, pochodzenie: Polska


17. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Chmielno, pochodzenie: Polska


18. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepeliada, pochodzenie: Polska


21. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepeliada, SOPOT, 2019, pochodzenie: Polska


22. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepelia 2014, pochodzenie: Polska


23. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepelia Łysa Góra 2019, pochodzenie: Polska


24. Gwizdek gliniany kurka, zakup Łysa Cepelia Góra 2015, pochodzenie: Polska


26. Gwizdek gliniany kurka, zakup Cepeliada Sopot 2015, pochodzenie: Polska


27. Gwizdek gliniany kogucik zakup Cepeliada 2015, pochodzenie: Polska


28. Gwizdek gliniany kogucik, pochodzenie: Polska


30. Gwizdek gliniany kogucik, pochodzenie: Polska


31. Gwizdek gliniany kogucik, zakup w 2018, pochodzenie: Polska


32. Gwizdek gliniany malowany indywidualnie kogutek, zakup Pelplin 2016 pochodzenie: Polska


33. Gwizdek gliniany sowa, zakup 2017 Pułtusk, pochodzenie: Polska


34. Gwizdek gliniany sowa, zakup Kraków 2018, pochodzenie: Polska


37. Gwizdek gliniany kogucik, zakup w 2018, pochodzenie: Polska


38. Gwizdek gliniany kogucik, pochodzenie: Polska


39. Gwizdek gliniany kogucik, zakup Cepelia Łysa Góra, pochodzenie Polska


40. Gwizdek gliniany fantazyjny, zakup Sopot, pochodzenie: Polska


41. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Sopot 2019, pochodzenie: Polska


42. Gwizdek gliniany ptaszek fantazyjny, zakup Szymbark 2018, pochodzenie: Polska


43. Gwizdek gliniany ptaszek fantazyjny, zakup Szymbark 2018, pochodzenie Polska


44. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


45. Gwizdek gliniany na wodę - łabędź, pochodzenie: Europa


46. Gwizdek gliniany na wodę - łabędź, pochodzenie: Europa


47. Gwizdek gliniany na wodę pelikan, pochodzenie: Europa


48. Gwizdek gliniany na wodę, fantazyjny, zakup Szymbark 2018, pochodzenie: Polska, (Podkarpackie? Lubelskie?)


49. Gwizdek gliniany na wodę, w kształcie dzbanuszka z dziobkiem, pochodzenie: Polska, (Podkarpackie? Lubelskie?)


50. Gwizdek gliniany fantazyjny smok, zakup Ciechocinek 2015, pochodzenie: Polska


51. Gwizdek gliniany sowa, pochodzenie: Ukraina?


52. Gwizdek gliniany kogucik, malowany, zakup Gdynia, pochodzenie: Polska?


53. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup 2019, pochodzenie: Polska?


54. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska?


55. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Kościerzyna, pochodzenie: Polska?


56. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska?


57. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Kościerzyna 2017, pochodzenie: Polska?


58. Gwizdek gliniany fantazyjny, pochodzenie: Polska?


59. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Nałęczów 2016, pochodzenie: Polska?


60. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup w 2018, pochodzenie: Polska


61. Gwizdek gliniany kaczka, zakup 2018, pochodzenie: Polska


63. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Kraków Rynek, pochodzenie: Polska


64. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup 1998, pochodzenie: Polska


65. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


66. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


67. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska, (Tarnów?)


68. Gwizdek biskwitowy ptaszek, pochodzenie: Polska


69. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Kraków 2014, pochodzenie: Polska


70. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Kraków 1978, pochodzenie: Polska


71. Gwizdek gliniany ptaszek z napisem Sopot, pochodzenie: Polska


72. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


73. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska


74. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Polska, (Żywiec?)


75. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Sopot Cepeliada 2016, pochodzenie: Polska


76. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup Sopot Cepeliada 2014, pochodzenie: Polska


77. Gwizdek gliniany kogucik, pochodzenie: Polska, (Medynia Głogowska?)


78. Gwizdek gliniany ptaszek, szkliwiony, pochodzenie: Europa


79. Gwizdek gliniany ptaszek, szkliwiony, pochodzenie: Europa


80. Gwizdek gliniany ptaszek, zakup 2009, pochodzenie: Polska, wyk. Robert Jehn (Nowa Iwiczna)


81. Gwizdek gliniany ptaszek, z odciskiem Andas, pochodzenie: Litwa


82. Gwizdek gliniany ptaszek, pochodzenie: Litwa


83. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, zakup Sopot Cepeliada 2015, pochodzenie: Polska, Czarna Wieś Kościelna?, woj. podlaskie


84. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, pochodzenie: Polska, (Czarna Wieś Kościelna, woj. podlaskie)


85. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, pochodzenie nieznane


87. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, pochodzenie: Ukraina


88. Gwizdek gliniany biskwitowy dudek, pochodzenie: Rumunia?


89. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, zakup Krynica 2006, pochodzenie nieznane


90. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, pochodzenie nieznane


91. Gwizdek gliniany biskwitowy kaczka, pochodzenie nieznane


92. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, zakup Krynica 2005, pochodzenie nieznane


93. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, pochodzenie nieznane Litwa?


94. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, zakup Pelplin 2012, pochodzenie: Polska, (Czarna Wieś Kościelna?, woj. podlaskie)


95. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, zakup Pelplin 2012, pochodzenie: Polska, (Czarna Wieś Kościelna?, woj. podlaskie)


96. Gwizdek gliniany siwy, pochodzenie: Polska, (Czarna Wieś Kościelna?, woj. podlaskie)


98. Gwizdek gliniany biskwitowy, pochodzenie: Litwa


99. Gwizdek gliniany biskwitowy, pochodzenie: Litwa?


100. Gwizdek gliniany ptaszek szkliwiony, pochodzenie: Polska/Litwa?


101. Gwizdek gliniany ptaszek szkliwiony, zakup Wigry 2008, pochodzenie: Polska/Litwa?


102. Gwizdek gliniany ptaszek szkliwiony, zakup Wigry 2008, pochodzenie: Polska/Litwa?


103. Gwizdek gliniany ptaszek szkliwiony, pochodzenie: Polska/Litwa?


105. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


106. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


107. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


108. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


109. Gwizdek fajansowy kaczka, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


110. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


111. Gwizdek fajansowy, ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


112. Gwizdek fajansowy, ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


113. Gwizdek fajansowy, ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


115. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup 2007, pochodzenie: Polska: Chodzież ? Bolesławiec?


116. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup 2020, pochodzenie: Polska: Chodzież ? Bolesławiec?


117. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup, pochodzenie: Polska: Chodzież ? Bolesławiec?


118. Gwizdek fajansowy pawica, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska (Chodzież ? Bolesławiec?)


119. Gwizdek fajansowy paw, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska (Chodzież ? Bolesławiec?)


123. Gwizdek ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Warszawa 2015, pochodzenie: Europa


124. Gwizdek ptaszek, wyrób fabryczny, zakup w 2019, pochodzenie: Europa


125. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


126. Gwizdek fajansowy foczka, wyrób fabryczny, zakup Warszawa 2015, pochodzenie: Europa


127. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


128. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


129. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup w Jarosławiu, pochodzenie: Europa


130. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


131. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


132. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


133. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


134. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Lublin 2016 pochodzenie: Europa


135. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


137. Gwizdek fajansowy ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa


139. Gwizdek kamionkowy kurka, wyrób fabryczny, zakup 2007, pochodzenie: Europa, Litwa?


140. Gwizdek kamionkowy kaczka, wyrób fabryczny, zakup Bytów 2007, pochodzenie: Europa, Litwa?


141. Gwizdek kamionkowy kogucik, wyrób fabryczny, zakup 2017, pochodzenie: Europa, Litwa?


142. Gwizdek kamionkowy kogucik, wyrób fabryczny, pochodzenie: Europa, Litwa?


143. Gwizdek gliniany tukan, pochodzenie: Ameryka Południowa


144. Gwizdek gliniany tukan, pochodzenie: Ameryka Południowa


145. Gwizdek gliniany pokryty szkliwem ceramicznym ptaszek, pochodzenie nieznane


146. Gwizdek plastikowy w opakowaniu „Śpiewający ptaszek zmieniający kolor”, pochodzenie: Chiny


147. Gwizdek gliniany biskwitowy ptaszek, zakup Galeria Neubauer, Szymbark pochodzenie nieznane


148. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Litwa 2010, pochodzenie: Polska?


149. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Sopot rynek 2022, pochodzenie: Polska?


150. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Nałęczów 2016, pochodzenie: Polska?


151. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Jarmark Kaziuki 2009, Gdańsk, pochodzenie: Polska?


152. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Jarmark Wileński, Gdańsk 2010, pochodzenie: Polska?


153. Gwizdek ceramiczny sówka, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


154. Gwizdek ceramiczny kogucik, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


155. Gwizdek ceramiczny papuga, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


156. Gwizdek ceramiczny tukan, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska?


157. Gwizdek ceramiczny pelikan, wyrób fabryczny, zakup Sopot 2012, pochodzenie: Polska


158. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup, Jarmark Wileński, Gdańsk 2020, pochodzenie: Polska


159. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup, 2009, pochodzenie: Polska


160. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup, Jarmark Wileński, Gdańsk 2010, pochodzenie: Polska


161. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup, Jarmark Wileński, Sopot 2005, pochodzenie: Polska


162. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Busko-Zdrój 2019, pochodzenie: Polska


163. Gwizdek ceramiczny nieszkliwiony ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska


164. Gwizdek ceramiczny nieszkliwiony ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Ciechocinek, 2015 pochodzenie: Polska


165. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Pelplin 2021, pochodzenie: Polska


166. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska


167. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska


168. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska


169. Gwizdek ceramiczny ptaszek, wyrób fabryczny, pochodzenie: Polska


170. Gwizdek ceramiczny nieszkliwiony ptaszek, wyrób fabryczny, zakup 2018, pochodzenie: Polska


171. Gwizdek ceramiczny malowany ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Pelplin 2021, pochodzenie: Ekwador


172. Gwizdek ceramiczny malowany ptaszek, wyrób fabryczny, zakup 2015, pochodzenie: Peru


173. Gwizdek ceramiczny malowany papuga, wyrób fabryczny, zakup Pelplin 2009, pochodzenie: Peru


174. Gwizdek ceramiczny malowany papuga, wyrób fabryczny, pochodzenie: Peru


175. Gwizdek ceramiczny malowany tukan, wyrób fabryczny, zakup Pelplin pochodzenie: Ekwador


176. Gwizdek ceramiczny biskwitowy, wyrób fabryczny, zakup: Skopje 2014, pochodzenie: Macedonia


177. Gwizdek ceramiczny siwy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Świeradów 2013, pochodzenie: Polska


178. Gwizdek ceramiczny szkliwiony ptaszek, wyrób fabryczny, Sopot zakup 2012, pochodzenie: Polska


179. Gwizdek ceramiczny surowy ptaszek, wyrób fabryczny, zakup Gdynia 2018, pochodzenie: Polska


180. Gwizdek ceramiczny malowany żółw, wyrób fabryczny, pochodzenie: Ameryka Południowa


181. Gwizdek ceramiczny malowany żółw, wyrób fabryczny, pochodzenie: Ameryka Południowa


182. Gwizdek ceramiczny malowany żółw, wyrób fabryczny, pochodzenie: Ameryka Południowa


183. Gwizdek ceramiczny malowany piramida, wyrób fabryczny, pochodzenie: Ameryka Południowa


184. Gwizdek ceramiczny malowany żółw, wyrób fabryczny, zakup: Pelplin 2015, pochodzenie: Ameryka Południowa


185. Gwizdek ceramiczny malowany żółw, wyrób fabryczny, pochodzenie: Peru


186. Gwizdek z rogu, pochodzenie nieznane


187. Gwizdek z rogu, pochodzenie nieznane


189. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, pochodzenie: Litwa


190. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, pochodzenie: Litwa


191. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, zakup Wilno 2008, pochodzenie: Litwa


192. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, zakup Wilno 2008, pochodzenie: Litwa


193. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, pochodzenie: Litwa


193. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, pochodzenie: Litwa


194. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, zakup 2007, pochodzenie: Litwa


195. Gwizdek gliniany malowany ptaszek, pochodzenie: Litwa


Kolekcja gwizdków ceramicznych Marcina Biangi

 

Marcin Bianga, mieszkaniec Gdyni, gwizdki zaczął zbierać w 1990 roku. Właściwie nic oryginalnego, bo gwizdek to częsta pamiątka nabywana w różnych miejscach – ciekawa, wyrazista, i taka z której można wydobyć głos. Jeżdżąc przez 30 lat po Polsce i świecie w sprawach zawodowych, kupował gwizdki gdzie tylko mógł: na targach, jarmarkach (Dominikańskim w Gdańsku, Cysterskim w Pelplinie), odpustowych straganach, krakowskich Sukiennicach zapomnianych dzisiaj Cepeliadach, (organizowanych przez Cepelię, czyli Centralę Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Gdańsku, Krakowie, Warszawie), ale też w cepeliowskich sklepach, (które do końca XX w. były dosyć popularne). Szukał ich wszędzie, stąd w jego kolekcji część to gwizdki polskich twórców ludowych z różnych miejsc: Tarnowa, Żywca czy Czarnej Wsi Kościelnej – chociaż nie zawsze można je przypisać konkretnemu ośrodkowi garncarskiemu. Niektóre pochodzą prawdopodobnie z Litwy, część być może z Rumunii lub Bułgarii. Niektóre to wyroby fabryczne z białej gliny i kamionki, a spora część to gwizdki wyprodukowane w Chinach. Większość gwizdków ma kształt ptaków: kogutków, kurek, ale czasami zdarzają się bardziej fantazyjne jak smok czy sowa. Te bardziej egzotyczne to tukany, papugi a nawet żółwie.


Najczęściej gwizdki ceramiczne były wykonywane przez garncarzy najczęściej jako ich poboczna twórczość, ale niektórzy twórcy specjalizują się wyłącznie w tej dziedzinie. Gliniane gwizdki są modelowane ręcznie, obtaczane na kole garncarskim, formowane w masie glinianej lub odlewane w formach. Najczęściej przybierają formy zoomorficzne: nieokreślonych ptaszków, koników, ale są także antropomorficzne i inne. W zależności od ośrodka garncarskiego, gwizdki również charakteryzują się zdobnictwem charakterystycznym dla danego regionu. Są tzw. biskwitowe, wypalane bez żadnej powłoki, ale większość jest szkliwiona i malowana. Zdarzają się także gwizdki oryginalne, zindywidualizowane.


Przed wojną, gwizdki sprzedawane były przez garncarzy, razem z naczyniami ceramicznymi na targach i jarmarkach, jako zabawki dla dzieci. Po wojnie z kolei zaczęły się pojawiać także jako pamiątki sprzedawane w muzeach etnograficznych lub na ulicach miast (np. klasyczne naczyniowe koguciki i kurki w Krakowie), a także w sklepach z wyrobami ludowymi i pamiątkami.

Dzisiaj gwizdki bywają najczęściej wyrobami pamiątkarskimi, a dla amatorów twórczości ludowej kolekcjonerskimi.

Gliniane gwizdki znane były już w neolicie, na co wskazują znaleziska archeologiczne, Służyły przede wszystkim jako powodująca hałas zabawka dla dzieci, ale bywały też stosowane jako wabiki na ptaki, narzędzia sygnałowe oraz do celów kultowo-magicznych.


Gwizdek, to instrument należący do grupy aerofonów wargowych. Jest rodzajem piszczałki, dętego narzędzia muzycznego. Puste wewnątrz figurki posiadają otwory: wlotowy i wylotowy oraz otwory modulacyjne, palcowe. W zależności od wewnętrznej budowy i liczby otworów możliwe jest tworzenie pojedynczych dźwięków, wykonywanie prostych melodii sygnałowych lub naśladowanie śpiewu ptaków, np. kukułki. Można tworzyć także proste zwroty melodyczne, a nawet bardziej rozwinięte melodie.

Gwizdki naczyniowe posiadają w swoim wnętrzu szeroką komorę powietrzną, dzięki której dźwięk uzyskuje ciemniejszą barwę i dużą chwiejność intonacji, o sile wynikającej ze słabszego lub mocniejszego zadęcia. Połączenie komory powietrznej z cylindryczną rurką, prowadzącą do dodatkowego otworu w najwyższym punkcie korpusu, tworzy tzw. gwizdek wodny, umożliwiający po napełnieniu go wodą, uzyskanie dźwięku zbliżonego do ptasiego świergotu. Natomiast flety naczyniowe (okaryny) różnią się od gwizdków naczyniowych rozmieszczonymi w korpusie niewielkimi otworami bocznymi, zazwyczaj w liczbie od jednego do czterech, a niekiedy aż do dziesięciu, których zamykanie i otwieranie za pomocą palców pozwala na modulowanie dźwięku, a przy większej liczbie otworów nawet wygrywanie prostych melodii[1].


[1] https://etnomuzeum.eu/zbiory/gwizdek-ceramiczny

Newsletter

Bądź na bieżąco z najnowszymi promocjami
i wydarzeniami z życia Arche i naszych obiektów!
Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji o
aktualnościach, wydarzeniach i promocjach (więcej
informacji)